رگهای خونی
وَعُرُوقى
و رگهایم
رگ های خونی شبکه پیچیده ای از لوله های توخالی هستند که خون را در سراسر بدن نقل و انتقال می دهند. کار رگ ها برای بدن ضروری است چراکه خون مواد مغذی با ارزشی را نقل و انتقال می دهد و مواد زاید را از سلول های ما دور می کند.
طول مجموع رگهای بدن انسان برابر با ۱۰۰٬۰۰۰ کیلومتر (۶۰٬۰۰۰ مایل) می‌شود که دو و نیم برابر دور زمین است.[۱] دستگاه گردش خون و لنف شامل قلب، شریان‌ها، وریدها، مویرگها و رگهای لنفی است. خون پمپ‌شده از قلب که حاوی مواد غذایی و اکسیژن می‌باشد توسط شریان‌ها در بدن توزیع می‌شوند. شریان‌ها پس از انشعاب به شاخه‌های باریک، شریانچه‌ها را به‌وجود می‌آورند و شریانچه‌ها نیز به انشعابات باریکتری به نام مویرگ ختم می‌شوند.
مبادله مواد بین خون و سلول‌های ارگانهای مختلف در سطح مویرگها انجام می‌گیرد. پس از مبادله مواد، خون مویرگی به وریدچه‌های منتقل شده و نهایتاً توسط وریدهای بزرگ مجدداً به قلب برمی‌گردد. رگهای لنفی نیز به‌طور بن‌بست از ارگانهای مختلف شروع و پس از جمع‌آوری لنف یا مایعات میان‌بافتی (که عمدتاً از خون منشأ گرفته‌است) آن را به سیستم گردش خونی بازمی‌گرداند.
شگفتی های رگهای خونی
سیستم گردش خون شامل قلب، سرخرگ، سیاهرگ و مویرگ‌‌هاست. زمانی که درباره سیستم گردش خون صحبت می شود اولین چیزی که به ذهن می‌رسد، کار قلب است؛ اما قلب بدون رگهای خونی نمی‌تواند کار خود را انجام دهد. رگ‌ها، خون را به هر قسمت از بدن حمل می‌کنند تا قلب، ریه و تمامی اعضای حیاتی اکسیژن و مواد مغذی لازم را دریافت کنند. در ادامه به چند واقعیت شگفت انگیز درباره رگهای خون به نقل از سایت «Prevention» می پردازیم.
* طول رگهای خونی می‌تواند کره زمین را دور بزند:
اگرچه رگهای خون نسبتاً کوچک است اما شبکه آن به طور شگفت انگیزی طولانی است. در واقع اگر رگ را در یک خط قرار دهید، طولی حدود بیش از ۹۶هزار کیلومتر خواهد داشت. طبق گفته ناسا، طول مدار زمین حدود بیش از ۴۰هزار کیلومتر است، این یعنی رگهای خون شما می‌تواند بیش از ۲ بار کره زمین را دور بزند.
*در طول عمر رگ‌ها حدود یک میلیون بشکه خون حمل می‌کند :
خون در بدن به طور منظم در جریان است و به طور روزانه قلب حجم زیادی خون به رگ‌ها پمپاژ می‌کند. ۳ نوع رگ خونی عمده از جمله سیاهرگ، سرخرگ و مویرگها با هم همکاری می کنند. زمانی که قلب منقبض می‌شود، خون به شریان‌ها پمپاژ می‌شود. شریان‌ها به مویرگ متصل است و به اکسیژن اجازه می‌دهد تا از خون به سلول‌های بدن حرکت کند.
* بیماری‌های جدی می‌تواند روی رگهای خونی تأثیر بگذارد : از جمله بیماری رگهای خونی تصلب شرایین و واریس است اما مویرگها نیز می‌تواند آسیب ببیند. نشت خون از مویرگ یک بیماری نادر است . این امر می‌تواند به ورم شدید منجر شود.
* رگ‌ها به عنوان محافظ مغز عمل می‌کند:
رگهای خونی به عنوان بخشی از سیستم مهم محافظتی عمل می‌کند. شبکه ای از رگهای خون و بافت تشکیل شده از سلول‌های نزدیک به هم، از مغز در برابر مواد مضر محافظت می‌کند. این مانع خونی- مغزی اجازه می‌دهد برخی مواد لازم مانند آب و اکسیژن به مغز برسد اما سدی در برابر باکتری و مواد خطرناک است. اگر چه بیهوشی فرد می‌تواند مانع عملکرد این لایه محافظتی شود اما داروهای متعدد قادر به عبور از این مانع نیست.
* رگهای خونی تحت تأثیر آب‌و‌هوا قرار می‌گیرد: سیستم گردش خون کمک می‌کند تا دمای بدن حفظ شود. رگهای خون با منبسط شدن، گرما آزاد می‌کند تا بدن خنک شود و با منقبض شدن حرارت را حفظ می‌کند. در موارد حاد مانند زمانی که کف پا به مدت طولانی در معرض هوای سرد قرار می‌گیرد، منقبض شدن رگهای خون می‌تواندگردش خون را متوقف کند این امر به مرگ بافت یا سرمازدگی منجر می شود.
* سردرد بعد از خوردن بستنی به رگهای خون ارتباط دارد: همه ما سردرد هنگام خوردن بستنی را تجربه کرده ایم. زمانی که ماده سرد با دهان گرم ارتباط پیدا می‌کند رگهای خونی برای به حداقل رساندن کاهش دما ، منقبض و سپس شل می‌شود تا جریان خون شروع شود. این واکنش باعث سردرد می‌شود که برای چند دقیقه می‌ماند یا این که تا زمانی می‌ماند که بدن به آن تغییر ناگهانی عادت کند. سردرد به علت خوردن بستنی در مبتلایان به میگرن شایع‌تر است.
* رگهای خونی با خوردن شکلات تقویت می‌شود: مصرف شکلات برای حفظ سلامت مفید است. شکلات در سالم نگه داشتن قلب و رگهای خونی و کاهش بیماری های قلبی و خطر سکته نقش دارد. شکلات به ویژه شکلات تلخ حاوی فلاوانوئید است که خاصیت آنتی‌اکسیدان قوی دارد.
* چاقی مفرط سلامت رگهای خون را تهدید می کند: محققان می‌گویند به طور تخمینی هر نیم کیلوگرم چربی اضافه، نیاز به یک و نیم کیلومتر رگ خونی اضافه در بدن دارد . این امر می‌تواند روی قلب فشار وارد کند و خطر انسداد رگ‌ها را افزایش دهد.
* آسیب دیدگی رگهای خون می‌تواند از سن پایین آغاز شود: رگ‌ها به مرور و با بالا رفتن سن دچار تغییراتی می‌شود اما روند آسیب‌دیدگی آن می‌تواند از کودکی آغاز شود. افرادی که از نوجوانی دچار چاقی مفرط و یا فشارخون بالا هستند با رسیدن به ۳۰ سالگی، دچار مشکلاتی در این زمینه می شوند که از جمله آن ضخیم شدن رگ‌هاست. قرار گرفتن در معرض دود سیگار نیز باعث آسیب دیدگی رگ‌ها در سراسر بدن می‌شود. استعمال سیگار می‌تواند باعث زخم بافت و تراکم چربی در داخل رگهای خونی و مانع جریان خون شود. در طول زندگی این امر می‌تواند تأثیر مخربی روی رگ‌ها بگذارد. ورزش منظم، رعایت یک برنامه غذایی سالم، حفظ وزن سالم وپرهیز از دخانیات، می‌تواند به حفظ سلامت و عملکرد رگهای خونی کمک کند.
خراسان نیوز http://dehnavi1341.ir
