توحید در دعای عرفه

«صحیفه امام، جلد ‏19، صفحه 356)

ما باید مردم را با توحید آشنا کنیم، علماى اعلام باید مردم را با توحید آشنا کنند، با معارف الهى آشنا کنند. «أَ لغیرک مِنَ الظُهُور ما لَیسَ لَک»؛ دعاى عرفه حضرت سید الشهدا- سلام اللَّه علیه- «متى غِبْت حتى تحتاج الى» چه. قرآن هم همین است، هر کدام یک زبانى دارد. قرآن نازل شده تا اینجا رسیده است و ادعیه ائمه ما- علیهم السلام- به حسب تعبیر بعض مشایخ، «قرآن صاعد» است و هر چه مسائل بخواهید، در ادعیه هست. زبان ادعیه با زبان عادى‏اى که احکام مى‏خواهند بگویند دوتاست. زبان ادعیه با زبان فلسفه هم دوتاست، با زبان عرفان علمى هم دوتاست، یک زبان دیگرى است ما فوق اینها، منتها زبان فهم مى‏خواهد، باید کسانى که آن زبان را مى‏فهمند توجه کنند. قرآن یک نعمتى است که همه ازش استفاده مى‏کنند، اما استفاده‏اى که پیغمبر اکرم مى‏کرده است از قرآن، غیر استفاده‏اى است که دیگران مى‏کردند. انّما یعرف القرآن من خُوطِبَ به، دیگران نمى‏دانند، ماها یک ذره‏اى، یک چیزى، یک خیالاتى پیش خودمان داریم، آن که قرآن برش نازل شده مى‏داند چیست، چه جور نازل شده، کیفیت نزول چیست، چه مقصد در این نزول است و محتوا چیست و غایت این کار چیست، او مى‏داند. آنهایى هم که به تعلیم او تربیت شده‏اند، آنها هم براى خاطر تربیت او مى‏دانند. هنر انبیا این بوده است که مسائل را، مسائل دقیق عرفانى را با یک لفظى مى‏گفتند که هر کسى یک جورى ازش، خودش مى‏فهمیده، ولى واقعش مال آنهایى است که بالاتر از این افقشان است، و این هنر در قرآن از همه جا بالاتر است و در ادعیه هم هست. (